Portret zbiorowy miejscowości Mordy – 1912–1944

W niniejszej broszurze próbowaliśmy odtworzyć historię miasta Mordy i jego mieszkańców. Pracom nad broszurą towarzyszyły liczne kwerendy w Mordach, Siedlcach, Warszawie i Lublinie oraz w znajdujących się niemal na  całym świecie archiwach, których zbiory były dostępne za pośrednictwem internetu. Dokumenty archiwalne zostały wzbogacone o materiały prasowe, wspomnienia mieszkańców miasta, korespondencję. Ważne źródło wiedzy stanowią niezwykle bogate materiały udostępnione nam przez dzieci, wnuki i prawnuki Henryka Przewłockiego, który był ostatnim właścicielem majątku i pałacu w Mordach w latach 1912–1944. I taki horyzont czasowy przyjęliśmy dla naszych poszukiwań. W broszurze tej chcieliśmy pokazać także relacje dworu z miasteczkiem w latach pokoju i wojny.

Jednym z punktów wyjścia do historii miasta w okresie międzywojennym były dla nas podpisy mieszkańców Mordów pod „Deklaracją Podziwu i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych”, zebrane w połowie 1926 roku a które zostały umieszczone na portalu polska1926.pl. Wśród podpisów odnaleźliśmy przedstawicieli lokalnej elity, m.in. burmistrza Franciszka Majewskiego, proboszcza parafii ks. Franciszka Woyny, komendanta Ochotniczej Straży Pożarnej Tadeusza Szarego, kierownika szkoły powszechnej Kazimierza Bujnowskiego. Widnieje tu także podpis Józefa Czapskiego, malarza i pisarza, współtwórcy paryskiej „Kultury” po drugiej wojnie światowej, prywatnie zaś brata Karoliny z Hutten-Czapskich Przewłockiej, żony ówczesnego właściciela Mordów Henryka Przewłockiego.

Mamy nadzieję, że nasza broszura zachęci czytelników do odkrywania i dokumentowania lokalnej historii, nie tylko Mordów, lecz także innych miejscowości w Polsce, i pokaże im, w jaki sposób mogą to zrobić sami.