„Karta” 90/2016

temat numeru

Ochotnicy wolności. Polacy na wojnie w Hiszpanii 1936–39
Na wieść o starciu między zwolennikami dotychczasowej, republikańskiej władzy a przejmującymi ją faszystowskimi siłami gen. Franco, do Hiszpanii ściągają ochotnicy z różnych krajów, w tym wielu Polaków. W obronie Republiki walczyło w sumie około 5 tysięcy tak zwanych dąbrowszczaków. Współcześnie traktowani są często jak komuniści, reprezentujący interesy sowieckie. Ich zamieszczone w numerze opowieści pokazują złożoność ówczesnych losów, motywacji, postaw.
Ten obraz uzupełnia Jean-Charles Szurek, syn ochotnika walczącego w Hiszpanii, i Jordi Guixé i Coromines, hiszpański historyk – w tekstach będących refleksją o pamięci o dąbrowszczakach.

w numerze także:

Romans wileński
Michała Römera i jego ukochaną dzieli niemal wszystko; poznają się w domu publicznym, gdzie on uczęszcza, ona pracuje. Opowieść o niezwykłym związku z lat 1911–13.

Sztetl z polską władzą
Trudne polsko-żydowskie relacje w Biłgoraju lat 30., w którym dwie społeczności żyją obok siebie, a jednocześnie osobno.

Placówka
Powstanie Warszawskie z perspektywy polowego szpitala na Chmielnej – kilkadziesiąt szczególnych dni zapisanych przez pielęgniarkę Magdalenę Suszczyńską-Ochman.

Wracanie wolności
Odradzanie się – w pewnej relacji z Polską – węgierskiej opozycji w latach 80. i jej odwoływanie się do doświadczeń rewolucji 1956.

Katzbach: zapomniany obóz
Sprawa przywracania pamięci o niemieckim obozie we Frankfurcie nad Menem, gdzie w nieludzkich warunkach więziono około półtora tysiąca powstańców warszawskich.