Polska – Ukraina. Ciężar przeszłości. Dwa narody w XX wieku na łamach „Karty”

Opis książki

Wybór tekstów źródłowych z historii relacji polsko-ukraińskich w XX wieku uzupełniony komentarzami historyków. Polskie i ukraińskie świadectwa indywidualne (dzienniki, wspomnienia, relacje etc.) o szczególnym znaczeniu dla stosunków wzajemnych, publikowane od 1 do 101 numeru w kwartalniku historycznym „Karta”.

Ze wstępu Zbigniewa Gluzy:

Pojawienie się setnego numeru „Karty” w 80. rocznicę wybuchu II wojny uznaliśmy za okazję do zobrazowania drogi pisma przez związki polsko-ukraińskie w XX wieku, z wymuszonym przez przeszłość akcentem na okres II wojny. Z perspektywy trzech ostatnich dekad widać, jakie znaczenie miały kolejne zbliżenia na tę tematykę – w kwartalniku, który oddaje głos świadkom historii.

Przeszłość jest ciągle w relacjach polsko-ukraińskich głównym punktem odniesienia. Mogłaby łączyć, pod stanowczym warunkiem, że obie strony zobaczą dawne ofiary jako wspólne – że wszystkie staną się „nasze”, a nie „ich”. Jeśli za podstawę przyjmuje się reguły demokratyczne i prawa człowieka, nietrudno o postawę nierelatywizowania zła. Polak odczuwający ból na widok niszczenia przez swoich ukraińskich bibliotek czy cerkwi, odbierania wolności Ukraińcom w obozach internowa­nia, w Berezie czy Jaworznie, nasiedlania ich po pusto­stanach państwa w akcji „Wisła”; Ukrainiec przerażony eksterminacją ludności polskiej przez swych rodaków na Wołyniu – są ludźmi podobnego pokroju, niezatru­tymi „wymogami narodu”. Tacy mogą myśleć wspólnie: naszych więziono, naszych mordowano, a teraz my, razem, odrzucimy wszelkie tego nawroty.

Publikacja dostępna też w ukraińskiej wersji językowej